Czym się kierować, kupując krem przeciwsłoneczny? Najważniejsze kwestie

Ochrona skóry przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych to jeden najważniejszych elementów pielęgnacji przeciwstarzeniowej. Rynek kosmetyków z filtrem przeciwsłonecznym jest bardzo zróżnicowany, a produkty te różnią się między sobą nie tylko składem, ale też poziomem ochrony oraz przeznaczeniem. Na co zwracać uwagę przy wyborze kremu przeciwsłonecznego, aby zapewnić naszej skórze skuteczną ochronę i zdrowy wygląd?

Dlaczego powinniśmy stosować ochronę przeciwsłoneczną?

Ochrona przeciwsłoneczna to nie tylko sposób na uniknięcie oparzeń słonecznych, ale również istotny element zapobiegania przedwczesnemu starzeniu się skóry oraz ryzyku rozwoju chorób skóry, zwłaszcza nowotworów. Przyczyną tych problemów są promienie UVA i UVB. 

Promienie ultrafioletowe (UV), zarówno UVA jak i UVB, mają istotny wpływ na skórę, ale działają na nią na różne sposoby, przyczyniając się do występowania różnorodnych problemów zdrowotnych, w tym do nowotworów skóry, np. czerniaka.

Promienie UVA

Stanowią one większość promieniowania UV docierającego do Ziemi (ok. 95%). Mają zdolność przenikania przez szyby i ubrania. Wnikają głęboko w skórę właściwą, przyczyniając się do przedwczesnego starzenia skóry. Dzieje się tak dlatego, że promienie UVA niszczą istotne elementy strukturalne, takie jak kolagen i elastyna. Choć są mniej intensywne niż promienie UVB w bezpośrednim powodowaniu oparzeń słonecznych, mogą generować powstawanie wolnych rodników i tym samym przyczyniać się do długoterminowych uszkodzeń DNA w komórkach skóry, co zwiększa ryzyko rozwoju czerniaka złośliwego. UVA powoduje także reakcje fotoalergiczne i fototoksyczne oraz wywołuje teleangiektazje (poszerzenie naczyń krwionośnych). Warto dodać, że ten rodzaj promieniowania wzmaga szkodliwe działanie promieni UVB na skórę^[i].

Promienie UVB

Promienie UVB są mniej liczne niż UVA (stanowią ok. 5% całego promieniowania docierającego do Ziemi), ale mają większą energię i są bezpośrednio odpowiedzialne za powstawanie oparzeń słonecznych. UVB skutecznie uszkadzają DNA w zewnętrznych warstwach skóry, co może prowadzić do mutacji genetycznych wywołujących raka skóry. Ten rodzaj promieniowania najczęściej jest związany z rozwojem raka podstawnokomórkowego i raka kolczystokomórkowego, które są powszechnymi formami raka skóry.

Jak widać, zarówno promienie UVA, jak i UVB są niebezpieczne dla skóry i przyczyniają się do różnych form uszkodzeń, w tym raka. Dlatego stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym jest rekomendowane przez dermatologów na całym świecie, niezależnie od pory roku. Przejdźmy do tego, jak wybrać najskuteczniejszą ochronę.

Oznaczenia na kremach z filtrem – o czym świadczą?

Badania, prowadzone m.in. przez Światową Organizację Zdrowia (WHO)^[ii], wskazują na konieczność stosowania kremów z filtrem o szerokim spektrum ochrony, czyli takich, które blokują zarówno promieniowanie UVA, jak i UVB. Dzięki temu możemy znacząco zmniejszyć ryzyko raka skóry oraz innych jej uszkodzeń. Wybierając krem przeciwsłoneczny, warto zwrócić uwagę na oznaczenia umieszczone na opakowaniu. 

Co to jest SPF i jaki numer jest zalecany?

SPF, czyli Sun Protection Factor, to wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej przed promieniowaniem UVB. Im wyższa wartość SPF, tym lepsza ochrona. Choć WHO rekomenduje, żeby ten wskaźnik wynosił minimum 15, to jednak powszechnie zaleca się używanie kremów o SPF minimum 30, co zapewnia blokowanie około 97% promieni UVB. Osobom o jasnej karnacji lub spędzającym długie godziny na słońcu zalecane są wyższe wartości – kremy SPF 50 lub 50+.

Rodzaje filtrów: chemiczny, mineralny

Filtry stosowane w kosmetykach przeciwsłonecznych różnią się od siebie sposobem działania i pochodzeniem. Filtr chemiczny absorbuje promienie słoneczne i przekształca je w ciepło, co zapobiega ich szkodliwemu działaniu na skórę. Z kolei filtr mineralny (np. tlenek cynku lub dwutlenek tytanu) odbija promienie słoneczne od powierzchni skóry, działając trochę jak tarcza. Wybór rodzaju filtra zależy od typu cery i indywidualnych preferencji. 

Oba rodzaje filtrów mogą być łączone w jednym produkcie. Na co warto zwrócić uwagę, to fakt, że nowoczesne kosmetyki często łączą w sobie wysoką ochronę SPF z właściwościami pielęgnacyjnymi. To sprawia, że rano możemy sięgnąć po jeden produkt, który jednocześnie zapewni nawilżenie skóry i ochronę przed promieniowaniem UV, np. Ready to Wear. To świetne rozwiązanie zwłaszcza wtedy, kiedy chcemy i skutecznie zadbać o skórę, i zaoszczędzić na czasie, albo na wakacjach – kiedy możemy zabrać ze sobą tylko jeden produkt, oszczędzając z kolei miejsce w walizce. I czas też!

Jak dobierać krem z filtrem do naszych potrzeb?

Dobór odpowiedniego kremu przeciwsłonecznego powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb użytkownika, takich jak typ skóry, wiek, a także warunki, w jakich kosmetyk będzie stosowany.

Krem przeciwsłoneczny a rodzaj cery

Osoby o suchej skórze powinny wybierać kremy z filtrami wzbogacone o nawilżające składniki, takie jak gliceryna czy kwas hialuronowy. Z kolei dla cery tłustej i mieszanej lepszym wyborem będą formuły matujące, które nie zatykają porów. Istotne jest także, aby osoby o skórze wrażliwej szukały produktów hipoalergicznych i bezzapachowych.

Jak prawidłowo stosować krem z filtrem?

Aby ochrona przeciwsłoneczna była skuteczna, krem SPF należy aplikować w odpowiedniej, najlepiej zalecanej przez producenta, ilości i odnawiać aplikację co dwie godziny, a także po kąpieli w wodzie lub intensywnym poceniu się. 

Filtry chemiczne, aby spełniły swoje zadanie, muszą zostać wchłonięte przez skórę, co zazwyczaj wymaga od 15 do 30 minut. Dlatego zaleca się nałożenie takiego produktu przed wyjściem na zewnątrz i odczekanie wskazanego czasu, aby składniki aktywne mogły w pełni wniknąć w skórę i zacząć działać efektywnie. Z kolei filtry mineralne zaczynają działać natychmiast po nałożeniu, ponieważ nie wymagają absorpcji przez skórę. Niemniej w obu przypadkach zaleca się wcześniejsze nałożenie, aby zapewnić równomierne pokrycie i uniknąć przypadkowego pominięcia jakichkolwiek obszarów skóry.

Mając odpowiedni kosmetyk i stosując się do powyższych zaleceń, możemy mieć pewność, że zrobiliśmy wszystko, by skutecznie chronić skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.

^[i] Ebisz M., Brokowska M., Szkodliwe oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego na skórę̨ człowieka, Hygeia Publick Health, 2015, 50(3): 467-473, s. 468, online: http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2015/hyg-2015-3-467.pdf, dostęp: 18.04.2024.

^[ii] Źródło: Radiation: Protecting against skin cancer, online: https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/radiation-protecting-against-skin-cancer, dostęp: 18.04.2024https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/radiation-protecting-against-skin-cancer