Podrażnienie skóry czy alergia – jak rozróżnić te dwie dolegliwości?

Świąd, pieczenie, uczucie kłucia, mrowienia i zaczerwienienie – to reakcje skóry będące odpowiedzią na różne czynniki. Może to być alergen, ale też składniki aktywne czy substancje, które same w sobie mają właściwości drażniące. Jak rozpoznać, czy mamy do czynienia z podrażnieniem, które minie po usunięciu wywołującego je czynnika, czy z alergią?

Co podrażnia skórę?

Czynników, które podrażniają skórę, może być bardzo wiele. Dzieli się je na mechaniczne, fizyczne oraz chemiczne, np. detergenty czy kosmetyki, zawierające drażniące substancje, takie jak retinol. 

Mechaniczne czynniki drażniące

Są to czynniki, które uszkadzają skórę poprzez tarcie, przez co wywołują objawy podrażnienia, np.

·      maszynki do golenia,

·      ubrania z szorstkich materiałów, np. czystej przędzy wełnianej.

Fizyczne czynniki drażniące

·      częste mycie rąk (ponad 20 razy dziennie) lub wilgotne dłonie przez dłuższy czas,

·      promieniowanie słoneczne,

·      klimatyzacja,

·      mróz i wiatr (szczególnie w połączeniu z wilgocią).

Chemiczne czynniki drażniące

To największa grupa czynników wywołujących podrażnienia skóry. Wiele z nich znajduje się w środkach czystości i kosmetykach. Należą do nich:

·      detergenty, np. SLS (INCI: Sodium Lauryl Sulfate), SLES (INCI: Sodium Laureth Sulfate),

·      alkohole, np. alkohol denaturowany (INCI: Alcohol Denat), alkohol etylowy (INCI: Alcohol/Ethanol/Ethyl Alcohol), alkohol izopropylowy (INCI: Isopropyl Alcohol),

·      konserwanty, np. parabeny,

·      oleje mineralne i parafina,

·      mentol i inne oleje eteryczne,

·      substancje zapachowe,

·      kwasy owocowe,

·      kwas salicylowy,

·      retinol i niektóre jego pochodne,

·      witamina C w mniej stabilnych postaciach.

Jak odróżnić podrażnienie skóry od zmian alergicznych na skórze?

Nie każda skóra zareaguje na dany czynnik drażniący tak samo. Są osoby, które golą nogi przez całe życie i nigdy nie przydarzyły im się podrażnienia. A są takie, dla których maszynka do golenia to ostateczność, bo po każdym jej użyciu skóra z trudem dochodzi do siebie. Można zakładać, że szczególnie narażona na podrażnienia jest cera sucha, wrażliwa, a także skóra osób z alergiami oraz z atopowym zapaleniem skóry. Nie oznacza to jednak, że mając cerę tłustą, jesteśmy wolni od tego problemu.

Warto także wspomnieć, że podrażnienia mogą dawać różne objawy. Poniżej kilka przykładów.

Podrażnienie skóry po depilacji

Skóra podrażniona w wyniku depilacji jest zaczerwieniona i piekąca, czasem także przesuszona i swędząca. Przy silniejszym podrażnieniu, które zostało spowodowane użyciem niedokładnie zdezynfekowanej lub niezbyt ostrej maszynki, może pojawić się także wysypka w rodzaju pokrzywki.

Podrażnienie skóry po opalaniu 

Podrażnienia skóry wywołane nadmiernym opalaniem to nic innego jak poparzenia. Cera jest mocno zaczerwieniona, drażliwa, piekąca, pojawia się także nieprzyjemny ból, szczególnie w kontakcie z ubraniami czy pościelą, gdy dodatkowo dochodzi do tarcia. W przypadku silniejszych poparzeń pojawiają się pokrzywka i pęcherze wypełnione płynem.

Podrażnienie skóry po retinolu

Podrażnienia skóry w trakcie kuracji retinoidami to jeden z możliwych efektów ubocznych. Najczęściej pojawiają się: suchość i łuszczenie się skóry, pieczenie i swędzenie, zaczerwienienie.

Czym różni się podrażnienie od zmian alergicznych? Choć większość objawów jest podobna (stąd czasem trudno ocenić, z czym mamy do czynienia) jest jednak kilka podstawowych różnic: 

·      czas pojawienia się reakcji – w przypadku podrażnienia (z wyjątkiem mechanicznych i fizycznych) jest ona natychmiastowa, w przypadku alergii – pojawia się 20-30 minut po ekspozycji na alergen (do nawet 24 godzin),

·      czas trwania reakcji – objawy podrażnienia ustępują po usunięciu substancji drażniącej i zastosowaniu środka łagodzącego, zaś objawy alergii utrzymują się pomimo usunięcia czynnika alergizującego,

·      miejsce występowania zmian – w przypadku podrażnienia jest kontaktowe, czyli zmiany występują tylko w miejscu działania czynnika drażniącego, w przypadku alergii – objawy mogą występować na całym ciele, wykraczając daleko poza miejsce działania alergenu,

·      nasilenie objawów – przy podrażnieniu objawy zależą od czasu ekspozycji na czynnik drażniący, jego stężenia oraz dawki, natomiast przy alergii – nie ma znaczenia, jaka jest dawka, stężenie i czas stosowania.

Jak pielęgnować podrażnioną skórę?

Podrażniona skóra wymaga przede wszystkim złagodzenia przykrych skutków, z którymi mamy do czynienia. Skórę reagującą zaczerwienieniem, świądem, pieczeniem, pokrzywką itd. zarówno na czynniki drażniące, jak też alergeny, w pierwszej kolejności należy jak najszybciej wyciszyć, uspokoić, zapewnić jej ukojenie. W przypadku substancji drażniących często wystarczy ich usunięcie i nałożenie środka łagodzącego. 

W przypadku cery ze skłonnościami do podrażnień, a także suchej, atopowej i wrażliwej, cała pielęgnacja powinna koncentrować się wokół wyciszania skóry, wzmacniania jej płaszcza hydrolipidowego i stosowania delikatnych, naturalnych kosmetyków, które tworzą na skórze lekki film, zapewniający ochronę przed negatywnym działaniem czynników zewnętrznych.

Do takich kosmetyków należy lekka emulsja nawilżająco-łagodząca Peace Maker marki Resibo. Dzięki połączenie regenerujących właściwości ceramidów oraz substancji głęboko nawilżających i łagodzących, preparat ten daje natychmiastowe ukojenie skórze, zwłaszcza tej przesuszonej i podrażnionej.