Jak witamina C działa na skórę?

Witamina C, ze względu na swoje korzystne dla skóry właściwości, to bardzo popularny składnik różnego rodzaju kosmetyków. Choć nazwa jest jedna, to jako surowiec występuje ona w różnych, mniej lub bardziej stabilnych postaciach, co przekłada się na jej skuteczność. Dowiedz się więcej na temat witaminy C i jej działania na naszą skórę.

Jak witamina C działa na skórę?

Witamina C, inaczej kwas L-askorbinowy, to jedna z niezbędnych w naszym organizmie witamin uczestniczących w wielu procesach metabolicznych. W przypadku skóry stanowi ona podstawowy składnik wspierający utrzymanie jej prawidłowej struktury oraz prawidłowego funkcjonowania. Jednocześnie ma silne działanie antyoksydacyjne, pozwalające utrzymać wolne rodniki w ryzach. 

Kwas L-askorbinowy jest ważnym składnikiem zachodzących w skórze reakcji enzymatycznych, stymulujących wytwarzanie włókien kolagenowych. Dzięki temu przyspiesza regenerację i wspomaga gojenie się ran. Co ciekawe, witamina C wzmacnia również działanie innego antyutleniacza – witaminy E^[i]. Dlatego bardzo często występują one w kosmetykach razem. 

Witamina C zastosowana na skórę:

·      działa antywolnorodnikowo, spowalniając procesy starzenia się skóry,

·      stymuluje produkcję kolagenu, przyczyniając się do poprawy elastyczności i jędrności skóry,

·      wygładza i zmniejsza widoczność drobnych zmarszczek i linii,

·      wzmacnia i uszczelnia ściany naczyń krwionośnych,

·      redukuje zaczerwienienia skóry i zmniejsza skłonność naczyń do pękania,

·      poprawia mikrokrążenie podskórne i rozjaśnia cerę, niweluje przebarwienia i plamy pigmentacyjne oraz wyrównuje koloryt skóry,

·      reguluje wydzielanie sebum i działa przeciwtrądzikowo,

·      działa przeciwzapalnie i łagodzi podrażnienia, 

·      przyspiesza gojenie się ran.

Jakie formy witaminy C stosowane w kosmetyce są najskuteczniejsze?

Witamina C występuje w kosmetykach w różnych formach, których skuteczność zależy najczęściej od stopnia stabilności. Najmniej stabilna jest jej czysta forma, czyli kwas L-askorbinowy. Po rozpuszczeniu w wodzie, która jest bazowym składnikiem produktów kosmetycznych, staje się on podatny na działanie czynników zewnętrznych, takich jak światło, temperatura czy powietrze. Sprawiają one, że kwas L-askorbinowy traci swoje cenne właściwości. Witamina C w czystej postaci ma niskie, czyli kwaśne pH, przez co może silnie podrażniać, szczególnie cerę wrażliwą.

Z tego powodu branża kosmetyczna częściej sięga po pochodne kwasu L-askorbinowego. W produktach znajdziemy m.in.: 

·      palmitynian askorbylu, 

·      glukozyd askorbylu, 

·      sól sodową fosforanu askorbylu, 

·      sól magnezową fosforanu askorbylu, 

·      tetraizopalmitynian askorbylu,

·      3-0-etylowy kwas askorbinowy.

Każda z tych form ma swoje wady i zalety. Najskuteczniejszy z nich jest tetraizopalmitynian askorbylu (INCI: Tetrahexyldecyl Ascorbate). Dzięki swojej olejowej konsystencji wykazuje on duże powinowactwo do warstwy hydrolipidowej skóry, co sprawia, że łatwo przenika do głębszych warstw naskórka. Spośród wszystkich wymienionych ta postać witaminy C jest najłatwiej przyswajana i najlepiej tolerowana. Co więcej, nie wymaga stosowania w wysokich stężeniach – wystarczy 1-3%. Kosmetyki zawierające tetraizopalmitynian askorbylu mogą być stosowane nawet przez osoby z cerą wrażliwą. 

Kto powinien stosować preparaty z witaminą C?

W zasadzie każda cera odczuje dobroczynne działanie preparatów zawierających witaminę C. Niemniej są przypadki, kiedy szczególnie warto sięgnąć po kosmetyki naturalne z tym składnikiem. Oto one:

·      widoczne pierwsze (i późniejsze) oznaki starzenia się, 

·      przebarwienia, nierówny koloryt skóry, plamy pigmentacyjne,

·      skłonność do rozszerzonych i pękających naczynek, 

·      trądzik i blizny potrądzikowe,

·      zmęczona, poszarzała, ziemista, pozbawiona blasku skóra. 

Jak prawidłowo stosować kosmetyki z witaminą C? 

Przede wszystkim zwróćmy uwagę, z jaką postacią witaminy C mamy do czynienia w danym produkcie. W zasadzie tylko tetraizopalmitynian askorbylu oraz 3-O-etylowy kwas askorbinowy nie dają żadnych przeciwwskazań, jeśli chodzi o porę stosowania kosmetyku, który go zawiera. W pozostałych przypadkach, gdy witamina C w produkcie występuje w innych formach, powinniśmy używać tych produktów na noc, ponieważ albo wykazują wysoką podatność na działanie światła i wysokich temperatur, albo muszą być stosowane w wysokich stężeniach, co może wywołać podrażnienia, a w rezultacie – paradoksalnie szybsze powstanie przebarwień (mimo że witamina C je zmniejsza).

Jeśli chodzi o samą aplikację produktów zawierających tę witaminę, stosujmy się po prostu do zaleceń producenta podanych na etykiecie, ponieważ wszystko zależy tutaj od rodzaju produktu i jego przeznaczenia.

Z czym łączyć witaminę C, by była skuteczniejsza?

Choć witamina C jest składnikiem o wysokiej skuteczności, istnieją substancje, które wzmacniają jej działanie. Oto kilka połączeń, które sprawią, że nasza cera zyska jeszcze bardziej:

·      witamina C + resweratrol – połączenie dwóch silnych antyoksydantów wzmacnia wzajemnie działanie każdego z nich,

·      witamina C + kwas ferulowy – podobnie jak wyżej, dwa antyoksydanty, wzmacniają nawzajem swoje działanie, jednak dodatkowo kwas ferukowy zwielokrotnia skuteczność witaminy C.

Z czym nie łączyć witaminy C?

Istnieją także połączenia, na które z różnych względów należy uważać. Są to:

·      witamina C (kwas L-askorbinowy) + retinol – retinol ma działanie delikatnie oksydacyjne, a witamina C antyoksydacyjne, zatem stosowane łącznie stają się nieskuteczne, dlatego produkty z witaminą C stosujmy na dzień, a z retinolem – na noc,

·      witamina C + metale ciężkie (np. miedź, peptydy miedziowe itp.) – metale ciężkie powodują, że witamina C działa odwrotnie niż normalnie, tj. z antyoksydantu staje się prooksydantem i sprzyja powstawaniu wolnych rodników,

·      witamina C (kwas L-askorbinowy) + witamina B3 (niacynamid) – wzajemnie neutralizują swoją skuteczność, a jednocześnie w wyniku ich reakcji powstaje substancja drażniąca, tj. kwas nikotynowy; dlatego podobnie jak w przypadku witaminy C i retinolu można je stosować, ale naprzemiennie.

Czy witaminę C można łączyć z kwasem hialuronowym?

Zdecydowanie tak! Witamina C, stymulując wytwarzanie włókien kolagenowych oraz wzmacniając naczynia krwionośne, przygotowuje podbudowę pod to, co robi w skórze kwas hialuronowy. Dzięki temu skóra będzie głębiej nawilżona, mocniej napięta, zmarszczki – bardziej wyraźnie wygładzone, naczynka i przebarwienia mniej widoczne, a cera rozjaśniona i pełna blasku. 

To idealne połączenie w kosmetykach dla osób z cerą dojrzałą, ale też doskonała broń w walce z trądzikiem (również u osób dorosłych), w tym szczególnie z bliznami potrądzikowymi. 

Produktem, w którym zastosowano takie połączenie i który wykazuje kompleksowe opisane wyżej działanie, jest serum naturalnie wygładzające. Efekt działania tych dwóch składników wzmacnia jeszcze pro składnik, czyli stoechiol. To ekstrakt z lawendy motylej, który już po 24 godzinach wykazuje działanie na skórę, takie jak botulina. Efektem jest widoczne zmniejszenie zmarszczek mimicznych i wygładzenie skóry.

Kto nie powinien stosować witaminy C? (przeciwwskazania)

Ogólnie brak jest przeciwwskazań do stosowania witaminy C na skórę. Niemniej, na niektóre jej formy używane w kosmetykach powinny uważać osoby z cerą wrażliwą i skłonną do podrażnień. Bezpieczne dla nich postacie to tetraizopalmitynian askorbylu oraz 3-O-etylowy kwas askorbinowy. 

^[i] Źródło: Ewa Kilian-Pięta, „Witamina C jako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki determinujące jej wchłanianie”,  http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2019.1-2.pdf (dostęp: 10.04.2022)