Jak witamina C działa na skórę i kiedy warto ją stosować w pielęgnacji?

Jednym z najbardziej cenionych składników kosmetycznych jest witamina C. Doceniana jest przede wszystkim za swoje właściwości antyoksydacyjne. Jest ona bardzo skuteczna w walce z oznakami starzenia skóry i poprawie jej ogólnej kondycji. Ale to nie wszystko. Poznajmy ją bliżej. Jak działa na skórę? Kiedy warto po nią sięgać? Jak ją prawidłowo stosować w codziennej pielęgnacji?

Jakie są rodzaje witaminy C?

Witamina C w kosmetykach jest dostępna w różnych formach. Różnią się one skutecznością, stabilnością i przeznaczeniem. Najpopularniejsze z nich to:

• Kwas L-askorbinowy

Najczystsza i najbardziej biologicznie aktywna forma witaminy C. Stymuluje produkcję kolagenu, rozjaśnia cerę i chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Jednocześnie jest to najmniej stabilna forma witaminy C, przez co łatwo ulega degradacji na skutek ekspozycji na światło i powietrze, co zmniejsza jej skuteczność.

• Palmitynian askorbylu (Askorbyl palmitate)

Postać bardziej stabilna, ale jednocześnie mniej aktywna. Jako ester witaminy C i kwasu tłuszczowego, palmitynian askorbylu jest bardziej odporny na degradację i może być lepszym wyborem w produktach, które są wystawione na działanie światła i powietrza. Palmitynian askorbylu jest mniej aktywny jako stymulant produkcji kolagenu, ale nadal działa silnie antyoksydacyjnie.

• Fosforan magnezowy askorbylu (Magnesium askorbyl fosforan – MAP)

Inna stabilna postać witaminy C. Jest rozpuszczalna w wodzie i mniej drażniąca niż kwas L-askorbinowy, co czyni ją dobrym wyborem dla osób o wrażliwej skórze. MAP jest skuteczny w rozjaśnianiu plam pigmentacyjnych i ochronie skóry przed szkodliwym wpływem środowiska, chociaż działa wolniej niż kwas L-askorbinowy.

• Sól sodowa fosforanu askorbylu (Sodium ascorbyl phosphate – SAP)

Stabilna, rozpuszczalna w wodzie postać witaminy C. Działa łagodniej niż kwas L-askorbinowy, co sprawia, że jest dobrze tolerowana także przez bardziej wrażliwą skórę. SAP jest efektywny w zapobieganiu powstawaniu wyprysków, ponieważ przeciwdziała jełczeniu sebum zgromadzonego w ujściach gruczołów łojowych. Dzięki temu pomaga hamować wzrost bakterii odpowiedzialnych za trądzik.

• Tetraizopalmitynian askorbylu (Askorbyl tetraisopalmitate)

Postać witaminy C rozpuszczalna w tłuszczach, co umożliwia jej głębsze przenikanie do skóry. Jest to bardzo stabilna i efektywna forma, która stymuluje produkcję kolagenu, działa przeciwwolnorodnikowo, a jednocześnie rozjaśniająco na skórę. Co ważne, nie powoduje podrażnień, które mogą towarzyszyć stosowaniu kosmetyków z innymi postaciami witaminy C.

• Estry etylowane

Jedną z bardziej nowoczesnych pochodnych witaminy C są estry etylowane, takie jak 3-O-Ethyl Ascorbic Acid. Dzięki połączeniu lipo- i hydrofilności, łączą w sobie doskonałą stabilność z jednoczesnym dobrym przenikaniem przez skórę. Z tego powodu są wysoce skuteczne. Działają antyoksydacyjnie, rozjaśniająco i przeciwstarzeniowo.

Jak witamina C działa na skórę?

Działanie witaminy C na skórę jest wieloaspektowe, to ochrona, regeneracja i poprawa estetyki cery, w tym jej widoczne rozświetlenie. Właśnie ze względu na te właściwości witamina C jest częstym składnikiem kosmetyków rozświetlających i wygładzających.

Antyoksydacyjne działanie ochronne

Witamina C jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, co oznacza, że może neutralizować wolne rodniki wytwarzane w skórze pod wpływem czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, zanieczyszczenia czy stres oksydacyjny. Wolne rodniki, czyli mówiąc najprościej niestabilne cząsteczki, mogą uszkadzać komórki, prowadząc do przyspieszonego starzenia się organizmu, a także powstawania nowotworów. Stabilizując te cząsteczki, witamina C pomaga zapobiegać uszkodzeniom komórkowym i tym samym utrzymać zdrową, młodzieńczą skórę na dłużej.

Pobudzanie produkcji kolagenu

Jedną z ważnych funkcji witaminy C jest stymulowanie produkcji kolagenu, głównego białka strukturalnego, które odpowiada za jędrność i elastyczność skóry. Dzieje się tak dlatego, że wspomniana witamina jest niezbędna do syntezy kolagenu. Regularne stosowanie witaminy C skutecznie zmniejsza widoczność drobnych linii i zmarszczek oraz poprawia ogólną strukturę skóry.

Rozjaśnianie skóry i redukcja przebarwień

Witamina C jest również znana ze swoich właściwości rozjaśniających skórę. Z tego powodu jest często stosowana w produktach przeznaczonych do walki z hiperpigmentacją. Jej działanie polega na hamowaniu enzymu tyrozynazy, który jest odpowiedzialny za produkcję w skórze melaniny. Melanina z kolei to barwnik odpowiedzialny za kolor skóry i włosów, którego zaburzona produkcja powoduje zmiany pigmentacyjne. Kontrolując ten proces, witamina C pomaga rozjaśniać istniejące przebarwienia, czego efektem jest ujednolicony koloryt skóry.

Wzmacnianie bariery skórnej

Witamina C oraz jej pochodne przyczyniają się także do wzmacniania bariery skórnej. Dzieje się tak dzięki zwiększaniu gęstości ceramidów w naskórku. A to właśnie ten rodzaj lipidów odgrywa ważną rolę w utrzymaniu wilgoci w skórze i ochronie przed agresywnymi czynnikami zewnętrznymi. Wzmacniając barierę lipidową, witamina C pomaga zatem utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia i chroni skórę przed negatywnym wpływem środowiska.

Łagodzenie stanów zapalnych

Działanie przeciwzapalne to kolejna z cech witaminy C, dlatego ten związek wykorzystuje się w leczeniu różnych stanów zapalnych skóry, takich jak trądzik czy rumień. Redukując stan zapalny, witamina C pomaga zmniejszyć zaczerwienienia oraz niweluje uczucie dyskomfortu związane z wymienionymi wyżej schorzeniami.

Kiedy warto sięgnąć po kosmetyki z witaminą C i jak je wybierać?

Kosmetyki z witaminą C są szczególnie polecane osobom, które widzą oznaki starzenia się skóry, a także tym borykającym się ze zmęczoną, poszarzałą, matową cerą o nierównym kolorycie. 

Wybierając produkty zawierające ten składnik, warto zwrócić uwagę na postać witaminy, która jest w nich zawarta, oraz jej stężenie. Serum z witaminą C jest zazwyczaj bardziej skoncentrowane i może szybciej przynieść widoczne efekty. Warto je włączyć do swojej regularnej rutyny, a produkty, takie jak lekkie serum z potrójną witaminą C i antyoksydantami mogą być mogą być bezpiecznie stosowane także na dzień.

Z kolei krem z witaminą C może być stosowany na noc – jako część codziennej pielęgnacji – albo na dzień, np. jako baza pod makijaż, pod warunkiem, że postać witaminy w nim zawarta jest bezpieczna do stosowania w ciągu dnia.

Z jakimi składnikami można łączyć witaminę C?

Witamina C doskonale współpracuje z wieloma składnikami, takimi jak inne silne antyoksydanty, czyli witamina E czy kwas ferulowy. Ich współwystępowanie w kosmetykach sprawia, że wzajemnie wzmacniają swoje oddziaływanie na skórę. Bezpiecznie można łączyć witaminę C także ze składnikami, takimi jak kwas hialuronowy, peptydy czy ceramidy. 

Należy jednak unikać łączenia tej witaminy z kwasami AHA i BHA w tej samej rutynie pielęgnacyjnej, ponieważ może to prowadzić do podrażnień skóry. Jeśli chcemy stosować kosmetyki z witaminą C oraz kwasy, róbmy to wymiennie, jednocześnie obserwując reakcję skóry. Mimo wszystko, bezpieczniej będzie zdecydować się na jeden rodzaj kuracji przez określony czas, a dopiero po jej zakończeniu – wdrożyć kolejną.

Jak stosować kosmetyki z witaminą C?

Wiele zależy od postaci witaminy C obecnej w danym produkcie oraz od jej stężenia. Jeśli forma jest stabilna, a stężenie niskie, możemy taki kosmetyk aplikować rano. W innych przypadkach lepiej stosować kosmetyki z witaminą C na noc, a rano zadbać o ochronę przeciwsłoneczną. Dlaczego warto to robić, skoro witamina C chroni przed szkodliwym wpływem promieniowania UV i niweluje przebarwienia wywołane m.in. słońcem? Dlatego, że niektóre jej postacie mogą jednocześnie podrażniać skórę, a to prosta droga do pojawiania się przebarwień. Poza tym, będę to powtarzać w nieskończoność, ochronę przeciwsłoneczną należy stosować przez cały rok, niezależnie od pory roku. 

I na koniec – czy kosmetyki z witaminą C można stosować przez cały rok? Zdecydowanie tak! Pamiętajmy jednak o tym, by szczególnie latem zapewnić sobie ochronę UV, a także, aby wybierać produkty z możliwie jak najbardziej stabilną postacią tej witaminy. No i obserwujmy skórę. Ona zawsze nam „powie”, co jest dla niej dobre.