Cement międzykomórkowy – jaką pełni funkcję w skórze?

Cement międzykomórkowy nie tylko łączy komórki w tkankach, ale też odgrywa ważną rolę w utrzymaniu struktury skóry, a także prawidłowego funkcjonowania i homeostazy całego naszego organizmu. Czym jest cement międzykomórkowy i jaką funkcję pełni w skórze?

Jaką funkcję w naszym organizmie pełni skóra?

Skóra, która jest naszym największym organem, pełni wiele istotnych funkcji. Przede wszystkim chroni pozostałe organy przed tym, co na zewnątrz. Dotyczy to zarówno uszkodzeń mechanicznych, jak i czynników biologicznych, takich jak bakterie, wirusy, substancje chemiczne czy promieniowanie UV. Istotna rola skóry to regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej, a także temperatury ciała. Jest to jedyny organ, który ma zdolność syntezy witaminy D, niezbędnej dla naszego układu immunologicznego oraz kostno-stawowego. Skóra bierze ponadto udział w oczyszczaniu organizmu. Niektóre substancje, na przykład nadmiar wody, sole mineralne, toksyny i inne związki chemiczne, są wydalane przez gruczoły potowe.

Ważną funkcją skóry jest odczuwanie bodźców, takich jak temperatura zewnętrzna, dotyk, ból itp., co istotom żywym jest niezbędne do przetrwania.

Budowa skóry – z czego ona się składa?

Skóra człowieka składa się z trzech warstw – warstwy podskórnej, skóry właściwej oraz naskórka. Pierwsza jest położona najgłębiej, a ostatnia – to zewnętrzna powłoka naszego ciała. Każda z nich pełni różne i bardzo ważne funkcje.

Warstwa podskórna

Najgłębiej położona warstwa skóry (łac. hipodermis) składa się w większości z tkanki tłuszczowej. Jej zadanie to izolacja, utrzymywanie odpowiedniej temperatury oraz absorpcja uderzeń, aby nie uszkodziły organów wewnętrznych. Oprócz tłuszczu, w warstwie podskórnej znajdują się także większe naczynia krwionośne oraz nerwy.

Skóra właściwa 

Między warstwą podskórną a naskórkiem znajduje się skóra właściwa (łac. dermis). Jest ona zbudowana z wielu elementów, takich jak naczynia krwionośne, nerwy, gruczoły łojowe, gruczoły potowe, mieszki włosowe oraz włókna kolagenowe. To w tej warstwie znajdują się fibroblasty, czyli komórki odpowiedzialne za produkcję kolagenu i elastyny, dzięki którym skóra jest jędrna, wytrzymała i elastyczna.

Naskórek 

To warstwa skóry położona najbardziej na zewnątrz. Naskórek (łac. epidermis) składa się głównie z żywych komórek naskórkowych, zwanych keratynocytami. Ich zadaniem jest produkcja m.in. keratyny i kolagenu typu IV, czyli białek, które nadają skórze wytrzymałość i elastyczność. Kolejną grupę komórek naskórka tworzą korneocyty, których zadaniem jest zapewnienie skórze ochrony. Ponadto naskórek zawiera także komórki odpornościowe oraz melanocyty, które produkują melaninę, barwnik odpowiedzialny za kolor naszej skóry. Na powierzchni naskórka znajduje się warstwa hydrolipidowa (inaczej płaszcz hydrolipidowy), czyli mieszanina łoju, potu, glicerydów, wosków, cholesterolu i jego pochodnych oraz wolnych kwasów tłuszczowych, która utrzymuje jego prawidłowe nawilżenie i zapobiega utracie wody.

Jaką funkcję w skórze pełni cement międzykomórkowy?

Spoiwem wszystkich komórek w naszym organizmie jest cement międzykomórkowy, nazywany też substancją międzykomórkową albo macierzą pozakomórkową. Jest to bardzo ważna część tkanek, która pełni wiele funkcji, m.in.:

• utrzymuje strukturę tkanek, 
• przekazuje sygnały między komórkami, 
• transportuje substancje odżywcze, gazy i inne cząsteczki między naczyniami krwionośnymi a komórkami,
• reguluje procesy rozwojowe w komórkach,
• stanowi podparcie mechaniczne tkanek,
• zapewnia elastyczność.

Cement międzykomórkowy znajdujący się w skórze jest bardzo ważny dla utrzymania jej strukturalnej spójności i integralności, ponieważ zapobiega rozdzielaniu się komórek. Jako silne połączenie międzykomórkowe sprawia, że skóra jest wytrzymała na czynniki mechaniczne, takie jak rozciąganie, zginanie czy ściskanie. Ponadto w połączeniu z płaszczem hydrolipidowym chroni ją przed uszkodzeniami i utratą wody.

Z czego składa się cement komórkowy?

Macierz pozakomórkowa zbudowana jest z kolagenów, proteoglikanów oraz białek wiążących zwanych integrynami, a jej ostateczny skład oraz właściwości różnią się w zależności od rodzaju tkanki. W skórze na cement międzykomórkowy składają się ceramidy, sterole, kwasy tłuszczowe, węglowodory oraz naturalny czynnik nawilżający (NMF – ang. Natural Moisturizing Factor) zbudowany z aminokwasów, mleczanów, cukrów, mocznika oraz magnezu, potasu, sodu i wapnia.

Jak prawidłowo dbać o skórę, by zachowała ona swoje właściwości?

Skóra chroni nasze organy przed działaniem czynników zewnętrznych, sama jednak również potrzebuje ochrony. Choć natura wyposażyła ją w barierę ochronną, czyli cement międzykomórkowy i warstwę hydrolipidową, to one także ulegają uszkodzeniom. 

Każdorazowe mycie usuwa płaszcz hydrolipidowy, a na jego odbudowanie zdrowa skóra potrzebuje co najmniej godzinę. W przypadku skóry uszkodzonej – trwa to jeszcze dłużej i może przyczyniać się do odwodnienia skóry, a w efekcie jej przesuszenia, podrażnień czy niezdrowego kolorytu. 

W przypadku cementu komórkowego przy myciu nie następuje usunięcie, jednak silnie drażniące substancje myjące lub produkty zawierające syntetyczny alkohol powodują wypłukiwanie się lipidów, które go tworzą. Pozbawienie cementu komórkowego ceramidów czy kwasów tłuszczowych prowadzi do silnego odwodnienia skóry, przesuszenia, łuszczenia się, podrażnień, a nawet pękania. Dlatego tak ważne jest właściwe dbanie o skórę, szczególnie po myciu. Jak to zrobić prawidłowo?

Tonizowanie

Tonik przywraca skórze kwaśny odczyn pH, który traci każdorazowo w trakcie mycia. Odpowiedni współczynnik pH jest ważny dla zdrowia całej bariery hydrolipidowej. Choć skóra potrafi odzyskać go samodzielnie, zajmuje to zbyt wiele czasu. Tonizowanie naturalnym tonikiem sprawia, że następuje to natychmiast. Dzięki temu nasza skóra szybciej odbudowuje płaszcz hydrolipidowy.

Nawilżanie

Zdrowa skóra to nawilżona skóra. Dlatego tak ważne jest zapewnienie jej substancji, które z jednej strony nawilżają, a z drugiej zapobiegają przeznaskórkowej utracie wody, jak np. ceramidy. Dzięki temu zarówno bariera hydrolipidowa, jak i cement międzykomórkowy zachowają swoje tak ważne funkcje.

Odżywianie

Skóra, tak jak cały nasz organizm, potrzebuje także odpowiedniej diety. Dlatego ważnym elementem dbania o nią jest dostarczenie jej substancji odżywczych, takich jak witaminy i minerały, czy niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Dzięki temu szybciej i łatwiej będzie się regenerować. Będzie też bardziej odporna na wszelkie zagrożenia.